Większość z Was podczas użytkowania mydeł nie zastanawia się nad ich rodzajem i sposobem przygotowania. Najważniejsze jest, aby mydło spełniało swoją funkcję, czyli oczyszczało skórę z zanieczyszczeń. Otóż mydła oprócz podziału na płynne i w kostce dzielimy się na mydła glicerynowe, sodowe i potasowe. W poniższym artykule chciałabym podzielić się z Wami przepisem na sodowe mydło dyniowe… tak więc tematycznie 🎃 Zapraszam do lektury!
Mydła sodowe w kostce od zawsze były na mojej liście rzeczy i inspiracji do zrobienia. Do tej pory miałam styczność jedynie z mydełkami glicerynowymi, które przygotowywałam poprzez rozpuszczenie mydlanej bazy glicerynowej (białej), a następnie wzbogacałam je suszonymi ziołami/kwiatami, barwnikami i olejkami eterycznymi. Mydła glicerynowe są najmniej skomplikowane, jeśli chodzi o przygotowanie i to właśnie od mydeł glicerynowych większość z nas zaczyna swoją mydlarską przygodę. Są również idealnym pomysłem na spędzenie czasu w sposób kreatywny, szczególnie z najmłodszymi. Przepis na mydełka glicerynowe możecie znaleźć na moim blogu w zakładce Przepisy/Mydełka glicerynowe.
Pomysł na zrobienie mydła sodowego chodził za mną już od dłuższego czasu, ponieważ potrzebowałam nowości i świeżości w moim małym kosmetycznym świecie DIY. Do tej pory najwięcej frajdy sprawiało mi kręcenie kremów, przygotowywaniu serum, czy toników, jednak gdzieś w tym wszystkim poczułam lekką monotonność. Oczywiście nie oznacza to, że zamierzam rezygnować z przygotowywania kremów czy innych kosmetyków pielęgnacyjnych do twarzy i ciała, bo jest to coś, co kocham całym sercem, jednak uznałam, że to idealny moment na coś zupełnie nowego. Dlatego też postanowiłam wziąć udział w warsztatach mydlanych w Brzegu Dolnym, które zorganizowała Gosia Płomińska. O warsztatach dowiedziałam się z jej profilu na Instagramie @naturalnehandmade 🙂 Zanim przejdziemy do przepisu powiedzmy sobie kilka słów na temat mydeł sodowych.
Mydła sodowe w kostce wykonane tzw. „metodą na zimno” w domowych warunkach powstają w wyniku połączenia tłuszczy (olejów i maseł) z wodorotlenkiem sodu. Wodorotlenek sodu, z którego przygotowujemy ług sodowy, jest niezbędny do wykonania mydła sodowego, ponieważ po jego dodaniu zachodzi reakcja chemiczna i tłuszcze ulegają zmydleniu.
Mydła sodowe można wzbogacić różnymi dodatkami m.in.:
- olejkami eterycznymi lub kompozycjami zapachowymi
- glinkami kosmetycznymi
- ziołami i kwiatami (w postaci naparów, maceratów lub suszu)
- kawą, kakao, wiórkami kokosowymi, mlekiem, miodem,
- pulpami owocowymi i warzywnymi (w tym wypadku pulpą z dyni).
Mydła sodowe wykonane „metodą na zimno” muszą leżakować. Po wylaniu masy mydlanej do formy, zastygnięciu jej i pokrojeniu mydlanego bloku na mniejsze kawałki, mydło musi odleżeć co najmniej 6 tygodni. W tym czasie mydło twardnieje, obniża się jego pH oraz łagodnieje.
Na warsztatach oprócz mydła sodowego, przygotowywaliśmy również mydło potasowe w formie żelu, o którym opowiem Wam w kolejnym artykule.
Poniżej przepis oraz sposób wykonania mydła dyniowego. Do dzieła 🙂
Składniki tłuszczowe (łącznie 1000 g)
- 200 g oleju kokosowego
- 350 g masła Shea
- 110 g oleju lnianego
- 110 g oleju słonecznikowego
- 150 g oleju rzepakowego
- 80 g oleju z pestek dyni
Składniki do przygotowania ługu sodowego
- 200 g naparu ziołowego (w moim przypadku był to napar z lnu i siemienia lnianego, natomiast możecie użyć dowolny inny, np. z rumianku, lipy czy lawendy)
- 130 wody destylowanej
- 25 g soli kłodawskiej
- 129 g wodorotlenku sodu (9% przetłuszczenia)
Dodatki/barwniki naturalne
- 1/3 łyżeczki miki kosmetycznej pomarańczowej
- ½ łyżeczki miki kosmetycznej czerwonej
- 2 pełne łyżeczki kurkumy w proszki
- 7 g olejku z trawy cytrynowej
- 4 g olejku cynamonowego
- 4 g olejku goździkowego
- kwiaty wrzosu
- suszone kwiaty hortensji
Niezbędne przyrządy
- blender
- fartuch
- nóż
- garnek (ok. 2,5l)
- słoik lub zlewka
- naczynia plastikowe
- termometr
- ręczniki papierowe
- łyżka lub łopatka (najlepiej silikonowa)
- waga spożywcza (z dokładnością do 1g)
- forma do mydła (silikonowa do pieczenia ciast, lub skrzynka po alkoholu tak jak w moim przypadku)
- okulary ochronne (opcjonalnie)
* W tym miejscu warto wspomnieć, że nie należy używać naczyń z aluminium, miedzi, cynku oraz cyny, ponieważ wchodzą w reakcje z wodorotlenkiem sodu. Dopuszczalne naczynia to: naczynia silikonowe, plastikowe, emaliowane, drewniane oraz ze stali nierdzewnej.
1. Przygotowujemy stanowisko w kuchni oraz wszystkie niezbędne składniki i przyrządy poprzez ich dokładne umycie, zdezynfekowanie oraz wysuszenie. Usuwamy niezbędne przedmioty z blatu kuchennego, które mogą nam przeszkodzić w przygotowaniu mydła.
2. Odważamy składniki tłuszczowe (oleje, masła) w garnku przy użyciu wagi spożywczej, przy czym oleje stałe odważamy osobno, najlepiej w słoiku. Oleje płynne w garnku.
3. Odważone tłuszcze w słoiku wkładamy do garnka wypałnionego gorącą wodą i podgrzewamy, cały czas mieszając. Doprowadzamy do ich całkowitego rozpuszczenia, a następnie odstawiamy do ostudzenia.
4. W osobnym naczyniu odważamy napar ziołowy, wodę destylowaną i sól. Następnie mieszamy aż do całkowitego rozpuszczenia soli. Wsypujemy wodorotlenek sodu ostrożnie, partiami, ciągle mieszając ług łyżką. Podczas mieszania staramy się nie wdychać oparów ługu. Ług jest gotowy w momencie całkowitego rozpuszczenia wodorotlenku. W wyniku reakcji chemicznej wodorotlenku sodu z wodą temperatura ługu podnosi się samoczynnie do ok. 70 stopni Celsjusza.
UWAGA: Zawsze dosypuj wodorotlenek sodu do wody, nigdy na odwrót!
5. Po przygotowaniu ługu odstawiamy go w bezpieczne, chłodne miejsce (np. w pobliżu okna) aż do ostudzenia do temp. ok. 30 stopni Celsjusza.
6. Do rozpuszczonych i ostudzonych tłuszczów dodajemy pulpę dyniową i całość mieszamy.
7. Sprawdzamy temperaturę termometrem składników tłuszczowych oraz ługu sodowego. Jeśli temperatury te są zbliżone (ok. 30 stopni Celsjusza), łączymy składniki, wlewając ług sodowy do rozpuszczonych składników tłuszczowych.
8. Połączone składniki mieszamy łyżką, następnie biedujemy do uzyskania gładkiej, jednolitej konsystencji.
9. Opcjonalnie do masy mydlanej dodajemy mleczan sodu. W przypadku braku składnika – etap pomijamy.
10. Do masy mydlanej dodajemy barwniki oraz kurkumę i ponownie mieszamy.
11. Całość masy mydlanej przelewamy do formy mydlanej i mniejszych foremek, a następnie łyżką wykonujemy efekt fali. Jedną część posypujemy kwiatami wrzosu, na drugiej układamy suszone kwiaty hortensji. Czekamy, aż masa delikatnie ostygnie.
12. Kolejnym etapem przygotowania mydła jest odstawienie go w bezpieczne miejsce (temp. pokojowa) i odczekanie 1-2 dni.
13. Po tym okresie, gdy mydło będzie już wystarczająco twarde, wykładamy je z formy i kroimy.
14. Kolejnym etapem przygotowanie mydła jest jego leżakowanie. Pokrojone kostki mydła odstawiamy do pudełka w bezpieczne miejsce. Należy pamiętać, aby między kostkami mydła był przepływ powietrza. Kostki odstawiamy na 6 tygodni, po czym są gotowe do użycia.
WAŻNE: Etap leżakowania jest niezbędny, ponieważ w tym czasie mydło przechodzi tzw. proces saponifikacji. W tym okresie obniża się pH mydła, twardnieje i łagodnieje.
Analiza składu mydła dyniowego na podstawie składników tłuszczowych:
- olej lniany – zawiera 27 % kwasu oleinowego i 50% kwasu linolowego
- olej rzepakowy – zawiera 61% kwasu oleinowego
- olej słonecznikowy- zawiera 70% kwasu linolowego
Powyższe składniki olejowe zawierają w swoim składzie najwięcej nienasyconych kwasów tłuszczowych, które odpowiadają za wlaściwości pielęgnujące mydła.
- olej z pestek dyni – zawiera 50 % kwasu linolowego i 11% kwasu palmitynowego.
- masło shea – zawieraj 40% kwasu stearynowego i 48% kwasu oleinowego
- olej kokosowy – zawiera 48% kwasu laurynowego i 19% kwasu mirystynowego
Powyższe składniki zawierają w sobie duzą ilość kwasów nienasyconych, jak i nasyconych (kwas palmitynowy, kwas stearynowy, kwas laurynowy i mirystynowy). Nasycone kwasy tłuszczowe odpowiadają za twardość, trwałość ale i większe pienienie mydła.
Mydło dyniowe wykazuje wiele właściwości pielęgnacyjnych m.in:
- oczyszcza skórę z toksyn
- działa delikatnie peelingujaco
- poprawia krążenie krwi
- ujędrnia
- natłuszcza skórę
- wygładza rozstępy
- opóźnia procesy starzenia
Dodatkowo przepięknie pachnie!
🎃Na warsztatach przygotowywałyśmy 2 rodzaje mydeł:
- mydło sodowe dyniowe/ziołowe w kostce,
- mydło potasowe w formie żelu na bazie naparów ziołowych (do swojej kompozycji wybrałam napar z rumianku i lipy).
1. Podczas warsztatów dowiedziałam się, które kwasy tłuszczowe wpływają na twardość, kremowość, pienienie, stabilność, a także walory pielęgnacyjne mydła.
Nasycone kwasy tłuszczowe do których zaliczamy:
- kwas laurynowy
- kwas mirystynowy
- kwas palmitynowy
- kwas stearynowy
- kwas rycynolowy
odpowiadają w znacznym stopniu za twardość, trwałość i szybkie dojrzewanie mydła.
Kwas laurynowy i mirystynowy dodatkowo wykazują właściwości oczyszczające i powodują większe pienienie mydła.
Kwas palmitynowy, stearynowy i rycynolowy odpowiadają za kremowość mydła.
Nienasycone kwasy tłuszczowe, takie jak:
- kwas oleinowy
- kwas linolowy
- kwas linolenowy
wykazują działanie przede wszystkim pielęgnacyjne.
2. Jaki jest najlepszy stopień przetłuszczenia mydła oraz jakie proporcje tłuszczy stałych/płynnych i substancji wodnych powinniśmy zastosować.
3. Jakie substancje konserwują mydło. W przypadku mydła dyniowego konserwantami są: sól, mleczan sodu (opcjonalnie) oraz olejki eteryczne.
4. Jakie oleje/masła warto dodać do mydła w zależności od typu cery oraz czym wzbogacać mydło w zależności od oczekiwanego efektu pielęgnacji.
5. Poznałam nowe techniki zdobienia mydeł, a także techniczne porady na temat blendowania masy mydlanej.
6. Dowiedziałam się, jak działa aplikacja do przeliczania składników receptur soapcalc.net.
7. Pierwszy raz przygotowywałam mydło potasowe i dowiedziałam się o jego wszechstronnym zastosowaniu (począwszy od pielęgnacji twarzy i ciała, a skończywszy na praniu i sprzątaniu)
Także meeeega przydatna wiedza, którą będę wcielać w życie… 🙂
A Wy lubicie przygotowywać mydła? Jakie jest Wasze ulubione?
Trzymajcie się ciepło!
Ola